Een ionenhars waterontharder werkt op het principe van ionen uitwisseling. Het water stroomt door een cilinder die gevuld is met hars bolletjes, deze hars trekt magnesium en calcium ionen aan en deze hechten zich aan de hars (natrium) ionen. Zo wordt de kalk aan uw water onttrokken. 

Het water is zacht en bevat geen kalk meer, na ongeveer 1m³ water verbruikt te hebben zullen de harsbolletjes verzadigd raken. 

De besturing sluit nu de cilinder af en laat het leidingwater doorstromen via de bypass. Een andere klep zorgt ervoor dat er een pekeloplossing in de harscilinder kan komen, de pekel ( zout water oplossing ) blijft nu gedurende ca. 10 minuten in de cilinder staan en lost zo de aangehechte kalk op, daarna wordt de pekeloplossing samen met de kalk in het riool afgevoerd, (dit noemen we de regeneratie). 

De cilinder wordt nog enkele minuten met water gespoeld om te voorkomen dat de pekel in de waterleiding zou komen. De cyclus kan zich nu weer herhalen.